Mowa zależna

Mowa zależna („il discorso indiretto“)

Mowa zależna wprowadzana jest czasownikami dire, affermareitd., po których zwykle występuje spójnik che.
Jeżeli czasownik w zdaniu głównym znajduje się w czasie teraźniejszym lub passato prossimo (kiedy odnosi się niedawnej przeszłości), czasy w mowie zależnej pozostają takie same.

Marco dice/ha detto ...
«Sandra non si sente bene.» che Sandra non si sente bene.
«Mia sorella è uscita.» che sua sorella è uscita.
«Stasera mio padre farà tardi.» che stasera suo padre farà tardi.

Jeżeli czasownik w zdaniu głównym jest w jednym z czasów przeszłych, czasy w mowie zależnej zmieniają się w następujący sposób:

Disse/rispose ...
«Io qui mi trovo bene.»
presente (indicativo)
che si trovava bene.
imperfetto (indicativo)
«Penso che sia una brava persona.»
presente (congiuntivo)
che pensava che fosse una brava persona.
imperfetto (congiuntivo)
«Sandro è uscito
passato prossimo
che Sandro era uscito.
trapassato prossimo
«Dovrà cambiare sede.»
futuro semplice
che avrebbe dovuto cambiare sede.
condizionale passato
«Dovrei cambiare sede.»
condizionale presente
che avrebbe dovuto cambiare sede.
condizionale passato
«Trovati subito un’altra casa!» di trovarmi subito un’altra casa.
che mi trovassi subito un’altra casa.
imperativo imperativo di + infinito
che + congiuntivo imperfetto

W przypadku czasu przeszłego niedokonanego, trapassato prossimo oraz trybu warunkowego w czasie przeszłym (condizionale passato), nie zachodzą żadne zmiany, a także w przypadku nieokreślonych form czasowników, kiedy są one przekształcane z mowy niezależnej na zależną.

Disse/rispose ...
«Qui mi trovavo bene.» che si trovava bene.
«Sandro era uscito che Sandro era uscito.
«Avrei dovuto cambiar sede.» che avrebbe dovuto cambiare sede.
«Studiando si impara.» che studiando si impara(va).

W przypadku zdań warunkowych w mowie zależnej istnieje tylko jedna możliwość:
congiuntivo trapassato w zdaniach z se, oraz condizionale passato w zdaniu głównym.

Disse/rispose ...
«Se tu mangi, ingrassi.» che, se avessi mangiato, sarei ingrassato.
«Se tu mangiassi, ingrasseresti.»
«Se tu avessi mangiato, saresti ingrassato.»

Podobnie inne zmiany muszą zostać wprowadzone podczas przekształcania zdania z mowy niezależnej w zależną, np.:

zaimki osobowe io lui/lei
zaimki osobowe mio suo
przysłówek qui/qua lì/là
ieri il giorno prima
il giorno precedente
oggi quel giorno
domani il giorno dopo
il giorno seguente
l’indomani
zaimki wskazujące questo quello
przymiotnik prossimo prossimo seguente
przyimek czasu fra fra 2 giorni dopo 2 giorni
Gramatyka
Podsumowanie terminologii gramatycznej
Alfabet
Wymowa
Akcentuacja i akcent
Tryb oznajmujący i zdania pytające
Rodzaj
Oznaczanie osób
Przyrostki
Tworzenie
Zasady tworzenia liczby mnogiej
Przedimek nieokreślony
Rodzajnik określony
Rodzajnik cząstkowy
Formy
Liczba mnoga przymiotników
Przymiotniki zakończone na “-co/-ca”
Przymiotniki wyrażające kolory
Miejsce przymiotnika
Stopień wyższy
Stopień najwyższy
Tworzenie przysłówków
Związek pomiędzy przymiotnikiem i przysłówkiem
Stopień wyższy / najwyższy przysłówków
Zaimki w funkcji podmiotu (kto?)
Pośrednie zaimki w funkcji podmiotu (celownik: komu?)
Bezpośrednie zaimki w funkcji podmiotu (biernik: kto? co?)
Wskazywanie dopełnienia
Przysłówki zaimkowe “ne” oraz “ci”
“Questo”
“Quello”
“poco”, “molto,tanto”, “troppo”
“Qualche”
“Tutto”
“Ogni”
Wyrazy pytajne
Czas Teraźniejszy
Czasownik “piacere”
Tworzenie czasownika “essere”
Czasowniki Zwrotne
Struktury z “si”
“Passato Prossimo”
Struktury z bezokolicznikiem
Wielokrotne przeczenie
Przyimek “di”
Przyimek “a”
Przyimek “da”
Przyimek “in”
Przyimek “con”
Przyimek “su”
Przyimek “per”
Przyimek “fra/tra”
Kolejne przyimki
Wyrażenia przyimkowe
Spójniki
Liczebniki główne
Liczebniki porządkowe
Data
Lista czasowników nieregularnych
Podsumowanie terminologii gramatycznej
Przymiotniki
Stopień wyższy
Wyrażanie tego stopnia równego
Stopień Najwyższy Względny
Nieregularne formy stopnia wyższego i najwyższego
Zaimki dzierżawcze
Miejsce nieakcentowanych zaimków w funkcji podmiotu w połączeniu z bezokolicznikiem
Zaimki w funkcji podmiotu w połączeniu z “avere”
Czasowniki z dopełnieniem bliższym i dalszym
Przysłówki zaimkowe “ne” oraz “ci”
Zaimki względne “che” i “cui”
“Nessuno / -a”
“Qualcuno/-a”
Czasownik “sapere”
“Passato prossimo” czasowników zwrotnych
“Passato prossimo” czasowników modalnych
Połączenie imiesłowu czasu przeszłego z zaimkami w funkcji dopełnienia bliższego
Czasowniki z czasownikiem posiłkowym “avere” i “essere”
Czas przeszły niedokonany
Rożne użycie “passato prossimo” i czasu przeszłego niedokonanego
Użycie czasownika “volere” w czasie przeszłym niedokonanym
Czasowniki “sapere” i “conoscere”
Tryb warunkowy I
Tryb rozkazujący
Czas Przyszły I
Tryb przypuszczający czasu teraźniejszego
Gerundium
“Stare” + gerundium
Wyrażanie warunku za pomocą gerundium
“Stare per” + bezokolicznik
Bezosobowe użycie czasowników
Czasownik “servire”
Czasowniki z zaimkami
Zdania warunkowe
“Mentre”
“Quando”
Kolejne spójniki
Kolejne przysłówkowe określenia czasu
Lista czasowników nieregularnych
Gramatyka - Espresso 3
Rodzaj rzeczowników
Specjalne formy liczby mnogiej
Zgodność Przymiotnika z Większą Liczbą Rzeczowników
Porównanie (formy nieregularne)
Przedrostek przeczący “in-”
Przymiotniki zakończone na “-bile”
“qualsiasi / qualunque”
“entrambi / entrambe”
Przysłówki
Zaimki dzierżawcze
Złożenia przyimkowe
Przysłówek zaimkowy “ci”
Struktury z “si-”
Konstrukcje bezosobowe
Położenie zaimków
“il quale / la quale / i quali / le quali”
“colui che”
“il cui / la cui / i cui / le cui”
Czasowniki
“Trapassato prossimo”
“Futuro anteriore”
“Passato remoto”
Tryb łączący Subjunctive
Kolejność czasów w trybie łączącym
Użycie trybu łączącego w zdaniach z “che”
Użycie Trybu Łączącego w Zdaniach Głównych
Tryb warunkowy czasu przeszłego
Zdania warunkowe
Gerundium
Bezokolicznik
“Fare” + bezokolicznik
Imiesłów czasu teraźniejszego
Strona bierna
Bierne konstrukcje z czasownikiem “andare”
Mowa zależna
Pytanie pośrednie
Sekwencja czasów w trybie oznajmującym
Czasownik “dovere” do wyrażania spekulacji
Czasowniki przechodnie z pośrednim zaimkiem zwrotnym
Czasowniki specjalne