Mowa zależna
Mowa zależna („il discorso indiretto“) |
Mowa zależna wprowadzana jest czasownikami dire, affermareitd., po których zwykle występuje spójnik che.
Jeżeli czasownik w zdaniu głównym znajduje się w czasie teraźniejszym lub passato prossimo (kiedy odnosi się niedawnej przeszłości), czasy w mowie zależnej pozostają takie same.
Marco dice/ha detto ... | |
«Sandra non si sente bene.» | che Sandra non si sente bene. |
«Mia sorella è uscita.» | che sua sorella è uscita. |
«Stasera mio padre farà tardi.» | che stasera suo padre farà tardi. |
Jeżeli czasownik w zdaniu głównym jest w jednym z czasów przeszłych, czasy w mowie zależnej zmieniają się w następujący sposób:
Disse/rispose ... | |
«Io qui mi trovo bene.» presente (indicativo) |
che lì si trovava bene. imperfetto (indicativo) |
«Penso che sia una brava persona.» presente (congiuntivo) |
che pensava che fosse una brava persona. imperfetto (congiuntivo) |
«Sandro è uscito.» passato prossimo |
che Sandro era uscito. trapassato prossimo |
«Dovrà cambiare sede.» futuro semplice |
che avrebbe dovuto cambiare sede. condizionale passato |
«Dovrei cambiare sede.» condizionale presente |
che avrebbe dovuto cambiare sede. condizionale passato |
«Trovati subito un’altra casa!» |
di trovarmi subito un’altra casa. che mi trovassi subito un’altra casa. |
imperativo |
imperativo di + infinito che + congiuntivo imperfetto |
W przypadku czasu przeszłego niedokonanego, trapassato prossimo oraz trybu warunkowego w czasie przeszłym (condizionale passato), nie zachodzą żadne zmiany, a także w przypadku nieokreślonych form czasowników, kiedy są one przekształcane z mowy niezależnej na zależną.
Disse/rispose ... | |
«Qui mi trovavo bene.» | che lì si trovava bene. |
«Sandro era uscito.» | che Sandro era uscito. |
«Avrei dovuto cambiar sede.» | che avrebbe dovuto cambiare sede. |
«Studiando si impara.» | che studiando si impara(va). |
W przypadku zdań warunkowych w mowie zależnej istnieje tylko jedna możliwość:
congiuntivo trapassato w zdaniach z se, oraz condizionale passato w zdaniu głównym.
Disse/rispose ... | |
«Se tu mangi, ingrassi.» | che, se avessi mangiato, sarei ingrassato. |
«Se tu mangiassi, ingrasseresti.» | |
«Se tu avessi mangiato, saresti ingrassato.» |
Podobnie inne zmiany muszą zostać wprowadzone podczas przekształcania zdania z mowy niezależnej w zależną, np.:
zaimki osobowe | io |
![]() | lui/lei |
zaimki osobowe | mio |
![]() | suo |
przysłówek | qui/qua |
![]() | lì/là |
ieri |
![]() | il giorno prima | |
![]() | il giorno precedente | ||
oggi |
![]() | quel giorno | |
domani |
![]() | il giorno dopo | |
![]() | il giorno seguente | ||
![]() | l’indomani | ||
zaimki wskazujące | questo |
![]() | quello |
przymiotnik prossimo | prossimo |
![]() | seguente |
przyimek czasu fra | fra 2 giorni |
![]() | dopo 2 giorni |