Gerundium

Gerundium

We włoskim istnieją dwie formy gerundium: teraźniejsza i przeszła.

Forma rzeczowników odsłownych (gerundium) czasu teraźniejszego (prostego) (gerundio presente) tworzona jest poprzez dodanie przyrostka -ando (dla czasowników kończących się na -are), lub -endo (dla czasowników kończących się na -ere oraz -ire) do rdzenia czasownika. Jest ona nieodmienna (patrz Gramatyka 2).
Forma rzeczowników odsłownych (gerundium) czasu przeszłego (złożonego) (gerundio passato/composto) tworzona jest przy użyciu formy gerundium czasowników posiłkowych avere lub essere oraz imiesłowu biernego czasownika głównego.

parlare leggere partire
gerundio presente parlando leggendo partendo
gerundio passato avendo parlato avendo letto essendo partito/-a/-i/-e

Istnieje więcej form nieregularnych niż te podane w części Gramatyka 2:

condurre conducendo
porre ponendo
tradurre traducendo
trarre traendo

Użycie formy rzeczowników odsłownych (gerundium) czasu teraźniejszego

Forma rzeczowników odsłownych (gerundium) używana jest w języku włoskim dość często. Jest ona używana, aby skrócić zdania podrzędne, jeżeli występują one równolegle ze zdaniem głównym. Forma rzeczowników odsłownych (gerundium) spełnia kilka funkcji.

wyraża przyczynę:: Conoscendo le tue idee non ho detto niente. (Perché? ­ Poiché conoscevo ...)
wyraża czas::

 L’ho incontrato andando a casa. (Quando? ­ Mentre andavo ...)
wyraża środki, narzędzie:: Leggendo si impara molto. (Con che mezzo? ­ Con la lettura.)
wyraża sposób:: Arrivarono correndo. (In che modo? ­ Di corsa.)
wyraża stan: Comprando qualche mobile la casa diventerebbe più bella. (se si comprasse ...)
wyraża jednoczesność: Abbassò gli occhiali sorridendo. (e contemporaneamente sorrise)

Podmiot obu zdań jest zwykle identyczny. Jednak wyrażając przyczynę lub warunek, podmioty nie muszą być identyczne.

Essendo tardi (= poiché era tardi) Carlo trovò la posta chiusa.

Użycie gerundium przeszłego

Gerundium przeszłe można stosować tylko, jeżeli czynność w zdaniu głównym zachodzi krótko po czynności określonej w zdaniu podrzędnym. Zastępuje zdania okolicznikowe przyczyny.

Zdanie podrzędne Zdanie nadrzędne
Non avendo trovato (prima) stanze libere, il signor Rossi prende in considerazione (poi) l’ipotesi di una bella settimana di trekking.

Formy z czasownikiem posiłkowym essere są zgodne z podmiotem.

Non essendo andati/andate al corso, la volta dopo hanno avuto grossi problemi.

Nieakcentowane zaimki dołączane są zarówno w czasie teraźniejszym oraz w formach rzeczowników odsłownych (gerundium) czasu przeszłego (por. Pozycja zaimków).

Copyright LANGMaster 2007-2012

Gramatyka
Podsumowanie terminologii gramatycznej
Alfabet
Wymowa
Akcentuacja i akcent
Tryb oznajmujący i zdania pytające
Rodzaj
Oznaczanie osób
Przyrostki
Tworzenie
Zasady tworzenia liczby mnogiej
Przedimek nieokreślony
Rodzajnik określony
Rodzajnik cząstkowy
Formy
Liczba mnoga przymiotników
Przymiotniki zakończone na “-co/-ca”
Przymiotniki wyrażające kolory
Miejsce przymiotnika
Stopień wyższy
Stopień najwyższy
Tworzenie przysłówków
Związek pomiędzy przymiotnikiem i przysłówkiem
Stopień wyższy / najwyższy przysłówków
Zaimki w funkcji podmiotu (kto?)
Pośrednie zaimki w funkcji podmiotu (celownik: komu?)
Bezpośrednie zaimki w funkcji podmiotu (biernik: kto? co?)
Wskazywanie dopełnienia
Przysłówki zaimkowe “ne” oraz “ci”
“Questo”
“Quello”
“poco”, “molto,tanto”, “troppo”
“Qualche”
“Tutto”
“Ogni”
Wyrazy pytajne
Czas Teraźniejszy
Czasownik “piacere”
Tworzenie czasownika “essere”
Czasowniki Zwrotne
Struktury z “si”
“Passato Prossimo”
Struktury z bezokolicznikiem
Wielokrotne przeczenie
Przyimek “di”
Przyimek “a”
Przyimek “da”
Przyimek “in”
Przyimek “con”
Przyimek “su”
Przyimek “per”
Przyimek “fra/tra”
Kolejne przyimki
Wyrażenia przyimkowe
Spójniki
Liczebniki główne
Liczebniki porządkowe
Data
Lista czasowników nieregularnych
Podsumowanie terminologii gramatycznej
Przymiotniki
Stopień wyższy
Wyrażanie tego stopnia równego
Stopień Najwyższy Względny
Nieregularne formy stopnia wyższego i najwyższego
Zaimki dzierżawcze
Miejsce nieakcentowanych zaimków w funkcji podmiotu w połączeniu z bezokolicznikiem
Zaimki w funkcji podmiotu w połączeniu z “avere”
Czasowniki z dopełnieniem bliższym i dalszym
Przysłówki zaimkowe “ne” oraz “ci”
Zaimki względne “che” i “cui”
“Nessuno / -a”
“Qualcuno/-a”
Czasownik “sapere”
“Passato prossimo” czasowników zwrotnych
“Passato prossimo” czasowników modalnych
Połączenie imiesłowu czasu przeszłego z zaimkami w funkcji dopełnienia bliższego
Czasowniki z czasownikiem posiłkowym “avere” i “essere”
Czas przeszły niedokonany
Rożne użycie “passato prossimo” i czasu przeszłego niedokonanego
Użycie czasownika “volere” w czasie przeszłym niedokonanym
Czasowniki “sapere” i “conoscere”
Tryb warunkowy I
Tryb rozkazujący
Czas Przyszły I
Tryb przypuszczający czasu teraźniejszego
Gerundium
“Stare” + gerundium
Wyrażanie warunku za pomocą gerundium
“Stare per” + bezokolicznik
Bezosobowe użycie czasowników
Czasownik “servire”
Czasowniki z zaimkami
Zdania warunkowe
“Mentre”
“Quando”
Kolejne spójniki
Kolejne przysłówkowe określenia czasu
Lista czasowników nieregularnych
Gramatyka - Espresso 3
Rodzaj rzeczowników
Specjalne formy liczby mnogiej
Zgodność Przymiotnika z Większą Liczbą Rzeczowników
Porównanie (formy nieregularne)
Przedrostek przeczący “in-”
Przymiotniki zakończone na “-bile”
“qualsiasi / qualunque”
“entrambi / entrambe”
Przysłówki
Zaimki dzierżawcze
Złożenia przyimkowe
Przysłówek zaimkowy “ci”
Struktury z “si-”
Konstrukcje bezosobowe
Położenie zaimków
“il quale / la quale / i quali / le quali”
“colui che”
“il cui / la cui / i cui / le cui”
Czasowniki
“Trapassato prossimo”
“Futuro anteriore”
“Passato remoto”
Tryb łączący Subjunctive
Kolejność czasów w trybie łączącym
Użycie trybu łączącego w zdaniach z “che”
Użycie Trybu Łączącego w Zdaniach Głównych
Tryb warunkowy czasu przeszłego
Zdania warunkowe
Gerundium
Bezokolicznik
“Fare” + bezokolicznik
Imiesłów czasu teraźniejszego
Strona bierna
Bierne konstrukcje z czasownikiem “andare”
Mowa zależna
Pytanie pośrednie
Sekwencja czasów w trybie oznajmującym
Czasownik “dovere” do wyrażania spekulacji
Czasowniki przechodnie z pośrednim zaimkiem zwrotnym
Czasowniki specjalne