§17 Przymiotniki

A.-B. dodatek jakościowy, przymiotniki przed rzeczownikami

Pytania o przymiotniki zadajemy, używając "Wie....?" lub "Was für ein....?". Przymiotniki są albo a) dodatkiem jakościowym lub przymiotnikami w funkcji orzecznika (w tym przypadku nie są one odmieniane), lub b) dodatkową informacją znajdującą się przed rzeczownikami, bądź przydawką (w tym przypadku są one odmieniane).

Wenn du ehrlich, häuslich, naturverbunden, tolerant, aber nicht langweilig bist und genug hast vom Alleinsein, dann schick ein Foto.
Humorvolle ältere Dame träumt von einem seriösen, niveauvollen Partner.

dopełniacz

Rzeczowniki mają prawie zawsze końcówkę -(e)n. Wyjątek: Dla rodzaju żeńskiego i liczby mnogiej bez przedimka przymiotnik w dopełniaczu jest oznaczony: -r.

* Przymiotnik bez rodzajnika stosuje się w dopełniaczu bardzo rzadko!

C. stopień wyższy i najwyższy

Przymiotniki można porównywać:

Je tiefer die Gefühle sind, um so intensiver und dauerhafter ist die Erinnerung.
Je weißer die Schäfchen am Himmel geh´n, desto länger bleibt das Wetter schön.
Die Wohnung in Bornheim ist größer und teurer als die in Fechenheim.
Du weißt ja sowieso meistens besser als ich, was mir gefällt.
Die Nikolaikirche ist die älteste Kirche der Stadt. Ihre Orgel ist eine der größten in Deutschland.
Der größte Musiker der Stadt und einer der bekanntesten deutschen Komponisten überhaupt lebte im 18. Jahrhundert: Johann Sebastian Bach.
Welche Anzeige finden Sie am interessantesten, am witzigsten, am langweiligsten?

D. przymiotniki w funkcji rzeczownika

Wielu przymiotników można używać jako rzeczowników. Używa się ich wówczas po alles lub das (z końcówką -e) albo po etwas lub nichts (z końcówką -es). Przymiotniki urzeczownikowione w ten sposób pisane są dużą literą i mogą być odmieniane.

Alles Gute kommt von oben.
Was ist das Besondere an der Uhr des Uhrturms?
Etwas Warmes braucht der Mensch.
Es gibt nichts Gutes außer: Man tut es.

E. partykuły w funkcji przymiotników

Imiesłowy czasu teraźniejszego i przeszłego można stosować w funkcji przymiotnika. W tym przypadku stoją przed rzeczownikiem, np. ein faszinierendes Buch, die ausgearbeiteten Berichte, i mają taką samą końcówkę, jak przymiotnik.

Imiesłowy czasu teraźniejszego tworzy się przez połączenie bezokolicznika + d. Nadal mają one czynne znaczenie, np. der passende Partner = der Partner, der (zu jemandem) passt.

Imiesłowy czasu przeszłego mają najczęściej bierne znaczenie, np. der ausgearbeitete Bericht = der Bericht, der ausgearbeitet wurde.
W przypadku niektórych czasowników w ten sposób wyraża się wynik lub warunek.

Często inne wyrazy przynależą do imiesłowu. Ta struktura pozwala uniknąć zdań podrzędnych i wyrazić coś zwięźle i jasno, np.

Jeżeli imiesłów ma wiele dopełnień, czasami znajduje się ze swoimi dopełnieniami, oddzielonymi przecinkami, po rzeczowniku. Znajduje się wtedy przed dopełnieniami i nie musi mieć końcówki przymiotnikowej.